Konkurs na budynek kliniczno-dydaktyczno-badawczy Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Teren lokalizacji inwestycji można uznać za jeden z elementów ciągu i układu sportowo rekreacyjnego tworzonego w okolicy w historii miasta. Projekt zakłada dalszą użyteczność tego obszaru dla potrzeb rekreacji a nawet ją rozwija i poszerza dodając nowe możliwości odpoczynku i aktywnej rekreacji. W skali miasta projekt  wykorzystuje swoje położenie na wzgórzu do stworzenia otwarć widokowych na panoramę centrum miasta. Zastana topografia terenu charakteryzująca się dużą różnicą poziomów stwarza wyjątkowa okazję harmonijnego, pejzażowego wpisania bardzo dużego programu uniwersyteckiego w kontekst istniejącego szpitala i sąsiadującej z nią willowej dzielnicy Pogodno, którą wykorzystujemy w projekcie. Budynek został umieszczony na skraju działki w bezpośrednim sąsiedztwie głównego układu dojazdowego – ulicy Unii Lubelskiej.

Program funkcjonalny projektu podzielono na dwa umieszczone na wspólnym podium budynki; jeden dla wydziału medycznego, a drugi dla wydziałów farmacji. Część wspólna na parterze tworzy dwa możliwe, dominujące kierunki ruchu użytkowników – jeden wschód zachód – jest to funkcjonalna zielona uliczka umożliwiająca m.in. szybkie dotarcie do komunikacji pionowej do poszczególnych działów na piętrach. W  kierunku  południowym, na osi północ – południe  kompozycja wnętrza odtwarza niejako powidok skarpy północnej, jako, że w tym kierunku pochylone są amfiteatralne ukształtowania sal audytoryjnych a także wspólne forum studenckie z otwartym amfiteatrem na planie półkola. Pejzaż i zieleń za panoramicznym oknem południowym staje się w ten sposób częścią wnętrza studenckiego forum i audytoriów.

Dolny poziom sal audytoryjnych i forum studenckiego jest poziomem dna planowanego niegdyś stadionu. Możliwe jest bezpośrednie wyjście na zewnątrz z forum i korzystanie z łąki/ogrodu  umożliwiających aktywności sportowo-rekreacyjną przez cały rok – biegi, kolarstwo, piknik, łyżwy, sanki. Jest to także miejsce możliwej aktywności społeczności lokalnej.

Dzięki oparciu części podziemnych o bok skarpy uzyskano ekonomiczny układ parkingu na 2 podziemnych poziomach na ok 630 miejsc parkingowych bez potrzeby wykorzystania wykopów. Parter budynku zajmuje cześć wspólna – forum studenckie, sale wykładowe, szatnie, restauracja, kawiarnia, pokoje cichej pracy itp.

Część naukowo dydaktyczna rozplanowana jest na 3-ch poziomach w 2-ch budynkach i zorganizowana jest w każdym budynku wokół patio – dziedzińców z nasadzeniami roślinnymi. Głębokie na ok 12 m rozpiętości trakty obu budynków przeznaczone są na laboratoria, a węższe ok 7 metrowe na część biurową – administrację, pokoje asystentów itp. Środkowy trakt funkcjonalny o szerokości łącznej 2x8m=16m przeznaczony jest na pomieszczenia towarzyszące i techniczne. Generalną zasadą kompozycji i funkcji obu skrzydeł każdego budynku jest ich przystosowanie do niemalże dowolnych możliwych zmian funkcjonalnych w trakcie użytkowania w ramach założonego schematu.

Elewacja każdej z części laboratoryjno-dydaktycznych jest racjonalna i modułowa. Dodatkowo  jest otoczona z 3 stron drugą „ochronną” warstwą, elewacyjną, która pełni m. in. oprócz funkcji bariery akustycznej funkcję bezwładnościowej termicznej przestrzeni wentylacyjnej odprowadzającej ciepło  poprzez efekt kominowy latem i akumulującej energię w okresie zimowym. Zmatowione żaluzje zmniejszają penetrację promieniowania do wnętrza budynku. Poziome wsporniki dzielące kondygnacje pełnią funkcję  przestrzeni tarasów relaksu rolę pasów ogniowych międzypiętrowych. Warstwa wewnętrzna elewacji jest ścianą  z oknami i  spełniać będzie wszystkie najwyższe wymagania termoizolacji i przenikania promieniowania słonecznego. Dzięki ekonomicznej proporcji okien do ściany w relacji 1/1 szacuje się, iż koszt całkowity elewacji z osłonami zewnętrznymi z dybli z witrolitu  nie będzie większy niż typowej elewacji szklanej. Osiągnięta dzięki powtarzalnemu rytmowi dyli szklanych jednorodność elewacji nadaję budynkowi zgodny z jego funkcją charakter technologiczny i wtopienie w otaczający pejzaż poprzez interakcję refleksu szklanych dyli z warunkami zewnętrznymi.  Układ strukturalny i formalny budynku wykazuje pewne podobieństwa do formy chromosomu – dwa organiczne połączone elementy dzielące się na niezależne organizmy, co w sposób symboliczny nawiązuje do wspólnej organizacji  i struktury w skali micro i macro otaczającego nas świata ożywionego i biologicznych struktur życia. Symboliczne jest także połączenie geometrii euklidesowej układu pomieszczeń laboratoryjnych  z „drugą skórą” – „buforami”  z charakterystycznymi dla organicznych form życia i organicznej materii opływowymi formami. Elewacje części biurowej wzdłuż pasażu nie posiadają drugiej warstwy dodatkowych szklanych dyli. Dzięki lukowemu wygięciu w aspekcie funkcjonalnym umożliwiają kontakt wzrokowy z wnętrz budynku ze strefą wejścia lub osiedlem Pogodno.

Zieleń

Projekt przewiduje różnorodne rozwiązania prośrodowiskowe m.in.: duży udział powierzchni biologicznie czynnych i aktywnych przyrodniczo, system retencji wody deszczowej z ogrodami deszczowymi, zielone dachy oraz nawierzchnie przepuszczalne dla wody. Kompozycje roślinne, ze sporym udziałem roślin zielnych, będą przyjazne dla owadów a zwłaszcza dla zapylaczy –  na powierzchniach łąkowych proponuje się również montaż hoteli dla owadów. Od strony południowej w projekcie zaadaptowano charakterystyczne ukształtowania terenu wraz z istniejącym drzewostanem. W tej części zaprojektowano zieleniec pełniący funkcje rekreacyjno-edukacyjne. Kompozycja roślinna została oparta na zasadach hortiterapii mówiącej o leczniczym wpływie przyrody na człowieka. Na dolnym poziomie zlokalizowano rozległą murawę z łagodnymi wzniesieniami porośniętymi roślinnością łąkową, którym towarzyszą niewielkie ogrody deszczowe w formie stawów retencyjnych z możliwością infiltracji wody do gruntu. Jest to część systemu retencyjnego, na który składają się również zielone ekstensywne dachy.

W bliskim sąsiedztwie projektowanej bryły architektonicznej skarpy uformowano tarasowo, natomiast pozostała część – opada łagodnie w kierunku centralnym. Układ roślinny, obok istniejących drzew, rozleglej murawy oraz powierzchni łąkowych, przewiduje edukacyjne, a zarazem ogrodowe aranżacje roślin leczniczych. Na poziomie górnym, zaplanowano ogrody sensoryczne stymulujące zmysły człowieka poprzez odmienne doświadczanie krajobrazu i przyrody m.in. poprzez dotyk (różnorodne faktury roślin), węch (rośliny wonne), wzrok (różnorodność form i kolorów), słuch (szelest liści oraz traw) oraz równowagę (wzniesienia, pochylnie) i tzw. czucie głębokie – propriocepcję (świadomość mięśniową poprzez ruch). Projektowane układy drzew uzupełniają już istniejący drzewostan oraz podkreślają szczególną topografię terenu. Ważnym aspektem jest również zapewnienie bliskiego kontaktu z roślinnością osobom wewnątrz budynku. Gwarantują to liczne patia (dwa na poziomie parteru oraz cztery na wyższych kondygnacjach) a także trzy „zielone świetliki” zaaranżowane jako przestrzenie ogrodowe z bujną kompozycją roślinną.